Ne Zaman Olacak? - imp32
Teknolojik ve toplumsal eğilimleri kestirmeye çalışırken, istikameti tahmin etmek varış zamanını tahmin etmekten daha kolaydır. Burada tartışılan, birbirinden çok farklı teknolojileri ve bunların milyonlarca bilgisayar ve milyara yakın kullanıcının bir arada olacağı ağlarda hayata geçirilmesi durumunda ise önceki cümle kesin bir doğru. Gelişmesi için sürekli taviz verilmesi gereken bu kadar geniş tabanlı bir sistemde bu, ağırdan almaya yol[1] açar. Yine de yeni teknolojiler hızla uygulamaya konulabilir; örnek olarak geniş bant ve kablosuz sistemlere bakmak yeter.
Güvenilir veri işleme, DRM ve Güvenli İnternet'in yaşama geçirilmesi doğaları gereği pazarın yani tüketicinin talebinden ziyade, satıcıların (ya da hükümetin) itelediği şeylerdir, dolayısıyla bu teknolojilerin işlerlik kazanmasını isteyenlerin stratejileri dikkate alınmak zorunda. Bir çoğunun müşterilerin talep ettikleri yeni özellikler arasına sıkıştırılarak verilmesi beklenebilir (Örneğin Microsoft'un Windows Media Player medya oynatıcısının dokuzuncu sürümü bazı DRM teknolojileri içermekte, ve kullanıcılar DRM'ye aç oldukları için değil başka yeni özellikleri olduğu için programlarını bu sürüme yükseltiyor.).
Güvenilir Veri İşlemenin Devreye Girmesi
Güvenilir Veri İşleyen sistemlerle ilgili çalışmalar sürüyor. Ağustos 2002'deki Faaliyet Özeti'nde Microsoft, kod adı "Palladium" olup daha sonra "Windows için gelecek nesil güvenilir veri işleme tabanı" olarak adlandırılacak proje hakkında şunları söylüyor:
BIOS imalatçıları Güvenilir İşletim Sistemleri ile çalışacak yonga setlerine çoktan başladılar, ve donanımcılar da korunan veriyi saklayacak ve erişimi engelleyecek mühürlü depolama yöntemleri tasarlıyorlar. Engebeli bir gelişme olacak, muhtemelen tahmin edilenden uzun sürecek, ve süreç içinde duraksamalar ve değişiklikler olacak. Yine de istikamet belli, ve kilit oyuncular oraya ulaşmak için ciddi yatırımlar yapıyor. Sürprizler hariç, 2010 yılında satılacak tüm bilgisayarların Güvenilir Veri İşleyebilir olmasını bekliyorum.
DRM'nin Uygulanması
DRM zaten bayağı yol katetti; şu anki oynatıcıların (gerek müzik, gerekse video) çoğu bir şekilde DRM'yi destekliyor, ve Apple'ın iTunes müzik mağazası gibi örnekler yaygınlaştıkça, DRM'nin Güvenilir Veri İşlemeyle bütünleşeceği daha güvenli ve daha kısıtlanmış yöntemler giderek artan şekilde kullanılacak.
Güvenli İnternet
Doğrusunu isterseniz Güvenli İnternet'in uygulamaya sokulması için en mantıklı nokta IPv6 protokolünün kitlesel olarak kullanılmaya başlandığı zaman olacak gibi görünüyor. Konuya merakı olanlar burada derin bir nefes alabilir zira IPv6 yarının teknolojilerinden biri, öyle ki ne kadar yarın geçip dün olursa olsun 6. sürüm de hep yarına kalıyor. İşin tuhaf yanı, IPv6 1995'te benimsenseydi, bugün internette gözlemlediğimiz sorumlulukla ilgili sorunların hiçbiri bugünküler kadar ciddi olmayacaktı. Gerçi bu makalede anlattığım Güvenli İnternet mimarisi için IPv6 gerekli değil; IPv6 gecikse de, hiç uygulanmasa da, ya da bambaşka bir şekle sokulsa, yine de Güvenli İnternet yürürlüğe girecek.
Güvenli İnternetin sonuçları ancak bağlanan makinelerin çoğunluğunun DRM ve Güvenilir Veri İşleyebilir olmasıyla belirgin olacak. Bu teknolojiler makul bir pazar payına ulaşana dek Güvenilir İnternetin ertelenmesi mümkün. Daha önce 2010 yılını tahmininde buluduğumuza göre, bunun için de 2008-2015 yılları arasında günümüzün internetinin yerini alacağını söyleyebiliriz.
Hesap edilemeyen sürpriz
Yalnız güncel eğilimleri hesaba katıp, aynen devam edeceklerini varsayarak yeni teknolojilerin ne zaman yürülüğe gireceğini kestirmek yeterince zor. (Aslında, en yeni uçuk şeyin ne zaman yaygın hale geleceğiyle ilgili bahisleri "hiç bir zaman" diyerek kazanmanın mümkün olduğunu sanıyorum.) Gerçek dünyada, eğilim çizgileri nadiren ekonometrik grafiklerdeki gibi davranır. Sürprizler meydana gelir, ve sonuçları olağanüstü olabilir. Son zamanlardaki internet solucan ve virüs salgınlarına rağmen uzmanlar şanslı olduğumuzu ve salgınların olabilecekten daha az bulaşıcı olduğunu düşünüyorlar. "Boş zamanınızda interneti nasıl ele geçirirsiniz" (ing.) isimli makaleye göre iyi tasarlanmış bir solucan onbeş dakikada 300.000 makineye bulaşma gibi bir başlangıç hızıyla, kısa sürede on milyondan fazla bilgisayarı etkileyebilir, ve zararı asgariye indirmek için sistem yöneticilerinin yeterince zamanı olmayabilir.
Bu çapta bir saldırı, eğer bir devlet ya da bir örgüt tarafından yapıldığına inanılırsa, Güvenilir İnternetin yürürlüğe sokulmasını hızlandırılabilir, piyasanın evrilmesi yerine, hükümet emirleriyle, tasarım seçenekleri ve sonuçları yeterince tartışılmadan uygulamaya sokulabilir. Dilerim şansımız yaver gider ve böyle olmaz.
[1] Özgün metinde histerez kullanılmış. Etkiye, bilinen ve beklenen tepkinin gecikmesi, zaman alması anlamında.
[2] Yine küçük bir exegesis konusu.
6 Mart 2008'de yayınlandı.
Güvenilir veri işleme, DRM ve Güvenli İnternet'in yaşama geçirilmesi doğaları gereği pazarın yani tüketicinin talebinden ziyade, satıcıların (ya da hükümetin) itelediği şeylerdir, dolayısıyla bu teknolojilerin işlerlik kazanmasını isteyenlerin stratejileri dikkate alınmak zorunda. Bir çoğunun müşterilerin talep ettikleri yeni özellikler arasına sıkıştırılarak verilmesi beklenebilir (Örneğin Microsoft'un Windows Media Player medya oynatıcısının dokuzuncu sürümü bazı DRM teknolojileri içermekte, ve kullanıcılar DRM'ye aç oldukları için değil başka yeni özellikleri olduğu için programlarını bu sürüme yükseltiyor.).
Güvenilir Veri İşlemenin Devreye Girmesi
Güvenilir Veri İşleyen sistemlerle ilgili çalışmalar sürüyor. Ağustos 2002'deki Faaliyet Özeti'nde Microsoft, kod adı "Palladium" olup daha sonra "Windows için gelecek nesil güvenilir veri işleme tabanı" olarak adlandırılacak proje hakkında şunları söylüyor:
"Palladium uzun vadeli bir girişim. Palladium'la yetenekleri artırılmış[2] kişisel bilgisayarların piyasaya çıkmasına daha bir kaç yıl var, ve satılmaya başladıktan sonra bile bu sistemlerin geniş kitlelerce benimsenmesini Microsoft olarak beklemiyoruz. Buna rağmen, Palladium için planlama yapmanın ve çalışmanın tam zamanı."
BIOS imalatçıları Güvenilir İşletim Sistemleri ile çalışacak yonga setlerine çoktan başladılar, ve donanımcılar da korunan veriyi saklayacak ve erişimi engelleyecek mühürlü depolama yöntemleri tasarlıyorlar. Engebeli bir gelişme olacak, muhtemelen tahmin edilenden uzun sürecek, ve süreç içinde duraksamalar ve değişiklikler olacak. Yine de istikamet belli, ve kilit oyuncular oraya ulaşmak için ciddi yatırımlar yapıyor. Sürprizler hariç, 2010 yılında satılacak tüm bilgisayarların Güvenilir Veri İşleyebilir olmasını bekliyorum.
DRM'nin Uygulanması
DRM zaten bayağı yol katetti; şu anki oynatıcıların (gerek müzik, gerekse video) çoğu bir şekilde DRM'yi destekliyor, ve Apple'ın iTunes müzik mağazası gibi örnekler yaygınlaştıkça, DRM'nin Güvenilir Veri İşlemeyle bütünleşeceği daha güvenli ve daha kısıtlanmış yöntemler giderek artan şekilde kullanılacak.
Güvenli İnternet
Doğrusunu isterseniz Güvenli İnternet'in uygulamaya sokulması için en mantıklı nokta IPv6 protokolünün kitlesel olarak kullanılmaya başlandığı zaman olacak gibi görünüyor. Konuya merakı olanlar burada derin bir nefes alabilir zira IPv6 yarının teknolojilerinden biri, öyle ki ne kadar yarın geçip dün olursa olsun 6. sürüm de hep yarına kalıyor. İşin tuhaf yanı, IPv6 1995'te benimsenseydi, bugün internette gözlemlediğimiz sorumlulukla ilgili sorunların hiçbiri bugünküler kadar ciddi olmayacaktı. Gerçi bu makalede anlattığım Güvenli İnternet mimarisi için IPv6 gerekli değil; IPv6 gecikse de, hiç uygulanmasa da, ya da bambaşka bir şekle sokulsa, yine de Güvenli İnternet yürürlüğe girecek.
Güvenli İnternetin sonuçları ancak bağlanan makinelerin çoğunluğunun DRM ve Güvenilir Veri İşleyebilir olmasıyla belirgin olacak. Bu teknolojiler makul bir pazar payına ulaşana dek Güvenilir İnternetin ertelenmesi mümkün. Daha önce 2010 yılını tahmininde buluduğumuza göre, bunun için de 2008-2015 yılları arasında günümüzün internetinin yerini alacağını söyleyebiliriz.
Hesap edilemeyen sürpriz
Yalnız güncel eğilimleri hesaba katıp, aynen devam edeceklerini varsayarak yeni teknolojilerin ne zaman yürülüğe gireceğini kestirmek yeterince zor. (Aslında, en yeni uçuk şeyin ne zaman yaygın hale geleceğiyle ilgili bahisleri "hiç bir zaman" diyerek kazanmanın mümkün olduğunu sanıyorum.) Gerçek dünyada, eğilim çizgileri nadiren ekonometrik grafiklerdeki gibi davranır. Sürprizler meydana gelir, ve sonuçları olağanüstü olabilir. Son zamanlardaki internet solucan ve virüs salgınlarına rağmen uzmanlar şanslı olduğumuzu ve salgınların olabilecekten daha az bulaşıcı olduğunu düşünüyorlar. "Boş zamanınızda interneti nasıl ele geçirirsiniz" (ing.) isimli makaleye göre iyi tasarlanmış bir solucan onbeş dakikada 300.000 makineye bulaşma gibi bir başlangıç hızıyla, kısa sürede on milyondan fazla bilgisayarı etkileyebilir, ve zararı asgariye indirmek için sistem yöneticilerinin yeterince zamanı olmayabilir.
Bu çapta bir saldırı, eğer bir devlet ya da bir örgüt tarafından yapıldığına inanılırsa, Güvenilir İnternetin yürürlüğe sokulmasını hızlandırılabilir, piyasanın evrilmesi yerine, hükümet emirleriyle, tasarım seçenekleri ve sonuçları yeterince tartışılmadan uygulamaya sokulabilir. Dilerim şansımız yaver gider ve böyle olmaz.
[1] Özgün metinde histerez kullanılmış. Etkiye, bilinen ve beklenen tepkinin gecikmesi, zaman alması anlamında.
[2] Yine küçük bir exegesis konusu.
6 Mart 2008'de yayınlandı.
Yorumlar
Yorum Gönder