Tartışmadan ÜstÜn Çıkmanın 38 Yolu (1)
Schopenhauer’in "İhtilaf Sanatı" adlı kitabından küçük bir bölümü çerez niyetine sunuyoruz. Tartışmaktan korkmadığımız için sizi bilgiyle donatmaya karar verdik. Bakalım bizimle başa çıkabilecek misiniz?
1. Rakibinizin savını doğal sınırlarının dışına taşıyın; abartın.
Rakibinizin savı ne kadar çok genelleşirse, sava karşı o kadar fazla itiraz bulabilirsiniz. Kendi savlarınız da ne kadar sınırlı ve dar olursa, onları savunmanız da o denli kolay olacaktır.
2. Rakibinizin savını çürütmek için, sözcüklerinin farklı anlamlarını kullanın.
Örnek: A şöyle der, "Kant’ın felsefesinin gizemlerini anlamıyorsun."
B yanıtlar, "Eger gizemlerden konuşacaksak, onlarla hiç işim olmaz."
3. Belirli bir şeyle ilişki kurmak için söylenmişse, rakibinizin savını dikkate almayın. Onu tamamen farklı bir şekilde anlayıp, sonra çürütün. Ileri sürülenden farklı bir şeye saldırın.
4. Nereye varmayı amaçladığınızı, son ana dek rakibinizden saklayın.
Öncüllerinizi (önermelerinizi) konuşmanızın orasına burasına serpiştirin.
Rakibinizin, karışık bir sırada, onları kabul etmesini sağlayın.
Bu dolambaçlı yolla, hedefinize ulaşmak için bütün kabulleri sağlayana dek hedefinizi gizleyin.
5. Rakibinizin inançlarını kendisine karşı kullanın.
Örneğin, rakibiniz sizin üyesi olmadığınız bir kurum veya tarikatın üyesiyse, bu grubun ilan edilmiş düşüncelerini rakibinize karşı kullanın.
6. Rakibinizin sözlerini veya neyi kanıtlamak istediğini değiştirerek, konuyu karmaşıklaştırın.
Örneğin şeref yerine iyi bilinmek, namus yerine erdem diyin.
7. Önermenizi söyleyin ve doğruluğunu göstermek için rakibinize bir sürü soru sorun.
Bir anda geniş anlamlı sorular sorarak neyi kabul ettirmek istediğinizi gizleyebilirsiniz.
Rakibinizin tasdiklerinin ardından çabucak önermenizi masaya koyun.
8. Rakibinizi sinirlendirin.
Sinirli bir insan muhakemesini kullanmakta veya avantajının nerede yattığını anlamakta daha az beceriklidir.
9. Rakibinizin sorularınıza verdiği yanıtları daha farklı, hatta zıt sonuçlara varmak için kullanın.
10. Eğer rakibiniz sorularınıza olumsuz yanıtlar veriyor veya size onay vermeyi reddediyorsa, ondan önermenizin tam tersini kabul etmesini isteyin. Bu ona neyi kabul ettirmek istediğiniz hakkında rakibinizin kafasını karıştırabilir.
11. Eğer rakibiniz öncüllerinizin bir kısmının doğruluğunu kabul ediyorsa, önermenizi ona kabul ettirmekten kaçının.
Daha sonra, bunları üzerinde anlaşılmış ve kabul edilmiş gerçekler olarak sunun. Rakibiniz veya diğer katılanlar önermenizin kabul edilmiş olduğuna inanabilirler.
12. Eğer tartışma genel fikirler etrafında dönüyor ve belirli isimler içermiyorsa, savınıza uygun bir dil veya metafor kullanın. Diğer bir deyişle, fikrin tanımını ispatlamak istediğiniz şeye uygun sözcüklerle yapın. Örneğin tarafsız birinin "inanç sistemi" diyeceği bir şeye, tarafsanız "dindarlık", karşıysanız "batıl inanç" diyin.
13. Rakibinize bir önermeyi kabul ettirmek için ona, zıt veya karşı önerme de vermelisiniz.
Eğer farklılık çarpıcıysa, rakibiniz çelişkili görünmekten kaçınacağı için önermenizi kabul edecektir.
Örneğin, ona, bir çocuğun babasının yap dediği herşeyi yapması gerektiğini kabul ettirmek istiyorsanız "Büyüklerimize itaat etmeli miyiz?" diye sorun. Ya da bir şeyin sık olduğu söylenmişse, sıktan bir kaç kezi mi yoksa bir çok kezi mi anlamamız gerektiğini sorun. "Bir çok kez" diyecektir.
14. Blöf yapmayı deneyin.
Eğer bir kaç sorunuza nihai önermenizin lehinde cevap alamamışsanız, muzaffer bir şekilde sonucu ilan edin. Rakibiniz utangaç veya aptalsa, siz de arsızsanız ve güzel bir sesiniz varsa bu teknik işe yarayabilir.
15. Ispatı zor bir önermeyi ileri sürmek istiyorsaniz, şimdilik bir kenara koyun.
Onun yerine doğrulugu bilinen bir önermeyi, sanki bununla bambaşka bir ispata varacakmış gibi, rakibinizin onayına sunun.
Rakibiniz bir hile olduğundan şüphelenip reddederse, rakibinizin doğruluğu böylesine bariz bir önermeyi bile kabul etmekten aciz olduğunu söyleyin.
Rakibiniz kabul ederse, en azından şimdilik mantık yanınızda demektir. Simdi 14. maddedeki gibi rakibinizin kabulüyle önermenizin ispatlandığını ileri sürebilirsiniz. Bu tekniz için arsız değil, aşırı derecede ahlaksız olmanız gerekiyor ama tarih bunun bazen başarılı olduğunu söylüyor.
16. Rakibiniz bir sav ileri sürerse, bunu daha önceki önermeleri, düşünceleri, eylemleri ve eylemsizliğiyle tutarsız olduğunu iddia edin.
Ornek: Rakibiniz intiharı onaylıyorsa, "O zaman kendinizi niye asmıyorsunuz?" ya da oturduğu şehrin yaşamak için çok kötü bir yer olduğunu söylerse, "Neden ilk uçağa binip gitmiyorsun?" gibi (Bu teknik ülkemizde çok sevilir; a.).
17. Eger rakibiniz sizi, karşı bir ispatla sıkıştırırsa, ince bir fark olduğunu ileri sürerek, durumu çoğunlukla kurtarabilirsiniz.
18. Eğer rakibiniz sizin yenilginizle sonuçlanacak bir yol tutturmuşsa, onun nihai önermesini söylemesine izin vermemelisiniz.
Tartışmayı bölün, veya tamamıyla bitirin, veya başka bir konuya geçin (Bu da pek tutulan bir yöntem. Biz fiziksel güç de ekleyerek bu olaya yeni bir boyut katıyoruz c.n.).
19. Eğer rakibiniz savındaki belirli bir noktaya bir karşı-kanıt göstermenizi açıkça isterse ve sizin de söylecek hiç bir şeyiniz yoksa, savı daha az belirli hale getirin (sulandırın demek istiyor a.).
Örnek: "ABC hipotezi neden kabul edilemiyormuş?" gibi bir soruya, insanın bildiklerinin ne kadar yanılgıya veya hataya müsait olduğunu anlatıp, buna çeşitli örnekler gösterin.
2. Bölüm
1. Rakibinizin savını doğal sınırlarının dışına taşıyın; abartın.
Rakibinizin savı ne kadar çok genelleşirse, sava karşı o kadar fazla itiraz bulabilirsiniz. Kendi savlarınız da ne kadar sınırlı ve dar olursa, onları savunmanız da o denli kolay olacaktır.
2. Rakibinizin savını çürütmek için, sözcüklerinin farklı anlamlarını kullanın.
Örnek: A şöyle der, "Kant’ın felsefesinin gizemlerini anlamıyorsun."
B yanıtlar, "Eger gizemlerden konuşacaksak, onlarla hiç işim olmaz."
3. Belirli bir şeyle ilişki kurmak için söylenmişse, rakibinizin savını dikkate almayın. Onu tamamen farklı bir şekilde anlayıp, sonra çürütün. Ileri sürülenden farklı bir şeye saldırın.
4. Nereye varmayı amaçladığınızı, son ana dek rakibinizden saklayın.
Öncüllerinizi (önermelerinizi) konuşmanızın orasına burasına serpiştirin.
Rakibinizin, karışık bir sırada, onları kabul etmesini sağlayın.
Bu dolambaçlı yolla, hedefinize ulaşmak için bütün kabulleri sağlayana dek hedefinizi gizleyin.
5. Rakibinizin inançlarını kendisine karşı kullanın.
Örneğin, rakibiniz sizin üyesi olmadığınız bir kurum veya tarikatın üyesiyse, bu grubun ilan edilmiş düşüncelerini rakibinize karşı kullanın.
6. Rakibinizin sözlerini veya neyi kanıtlamak istediğini değiştirerek, konuyu karmaşıklaştırın.
Örneğin şeref yerine iyi bilinmek, namus yerine erdem diyin.
7. Önermenizi söyleyin ve doğruluğunu göstermek için rakibinize bir sürü soru sorun.
Bir anda geniş anlamlı sorular sorarak neyi kabul ettirmek istediğinizi gizleyebilirsiniz.
Rakibinizin tasdiklerinin ardından çabucak önermenizi masaya koyun.
8. Rakibinizi sinirlendirin.
Sinirli bir insan muhakemesini kullanmakta veya avantajının nerede yattığını anlamakta daha az beceriklidir.
9. Rakibinizin sorularınıza verdiği yanıtları daha farklı, hatta zıt sonuçlara varmak için kullanın.
10. Eğer rakibiniz sorularınıza olumsuz yanıtlar veriyor veya size onay vermeyi reddediyorsa, ondan önermenizin tam tersini kabul etmesini isteyin. Bu ona neyi kabul ettirmek istediğiniz hakkında rakibinizin kafasını karıştırabilir.
11. Eğer rakibiniz öncüllerinizin bir kısmının doğruluğunu kabul ediyorsa, önermenizi ona kabul ettirmekten kaçının.
Daha sonra, bunları üzerinde anlaşılmış ve kabul edilmiş gerçekler olarak sunun. Rakibiniz veya diğer katılanlar önermenizin kabul edilmiş olduğuna inanabilirler.
12. Eğer tartışma genel fikirler etrafında dönüyor ve belirli isimler içermiyorsa, savınıza uygun bir dil veya metafor kullanın. Diğer bir deyişle, fikrin tanımını ispatlamak istediğiniz şeye uygun sözcüklerle yapın. Örneğin tarafsız birinin "inanç sistemi" diyeceği bir şeye, tarafsanız "dindarlık", karşıysanız "batıl inanç" diyin.
13. Rakibinize bir önermeyi kabul ettirmek için ona, zıt veya karşı önerme de vermelisiniz.
Eğer farklılık çarpıcıysa, rakibiniz çelişkili görünmekten kaçınacağı için önermenizi kabul edecektir.
Örneğin, ona, bir çocuğun babasının yap dediği herşeyi yapması gerektiğini kabul ettirmek istiyorsanız "Büyüklerimize itaat etmeli miyiz?" diye sorun. Ya da bir şeyin sık olduğu söylenmişse, sıktan bir kaç kezi mi yoksa bir çok kezi mi anlamamız gerektiğini sorun. "Bir çok kez" diyecektir.
14. Blöf yapmayı deneyin.
Eğer bir kaç sorunuza nihai önermenizin lehinde cevap alamamışsanız, muzaffer bir şekilde sonucu ilan edin. Rakibiniz utangaç veya aptalsa, siz de arsızsanız ve güzel bir sesiniz varsa bu teknik işe yarayabilir.
15. Ispatı zor bir önermeyi ileri sürmek istiyorsaniz, şimdilik bir kenara koyun.
Onun yerine doğrulugu bilinen bir önermeyi, sanki bununla bambaşka bir ispata varacakmış gibi, rakibinizin onayına sunun.
Rakibiniz bir hile olduğundan şüphelenip reddederse, rakibinizin doğruluğu böylesine bariz bir önermeyi bile kabul etmekten aciz olduğunu söyleyin.
Rakibiniz kabul ederse, en azından şimdilik mantık yanınızda demektir. Simdi 14. maddedeki gibi rakibinizin kabulüyle önermenizin ispatlandığını ileri sürebilirsiniz. Bu tekniz için arsız değil, aşırı derecede ahlaksız olmanız gerekiyor ama tarih bunun bazen başarılı olduğunu söylüyor.
16. Rakibiniz bir sav ileri sürerse, bunu daha önceki önermeleri, düşünceleri, eylemleri ve eylemsizliğiyle tutarsız olduğunu iddia edin.
Ornek: Rakibiniz intiharı onaylıyorsa, "O zaman kendinizi niye asmıyorsunuz?" ya da oturduğu şehrin yaşamak için çok kötü bir yer olduğunu söylerse, "Neden ilk uçağa binip gitmiyorsun?" gibi (Bu teknik ülkemizde çok sevilir; a.).
17. Eger rakibiniz sizi, karşı bir ispatla sıkıştırırsa, ince bir fark olduğunu ileri sürerek, durumu çoğunlukla kurtarabilirsiniz.
18. Eğer rakibiniz sizin yenilginizle sonuçlanacak bir yol tutturmuşsa, onun nihai önermesini söylemesine izin vermemelisiniz.
Tartışmayı bölün, veya tamamıyla bitirin, veya başka bir konuya geçin (Bu da pek tutulan bir yöntem. Biz fiziksel güç de ekleyerek bu olaya yeni bir boyut katıyoruz c.n.).
19. Eğer rakibiniz savındaki belirli bir noktaya bir karşı-kanıt göstermenizi açıkça isterse ve sizin de söylecek hiç bir şeyiniz yoksa, savı daha az belirli hale getirin (sulandırın demek istiyor a.).
Örnek: "ABC hipotezi neden kabul edilemiyormuş?" gibi bir soruya, insanın bildiklerinin ne kadar yanılgıya veya hataya müsait olduğunu anlatıp, buna çeşitli örnekler gösterin.
2. Bölüm
Yorumlar
Yorum Gönder