Strateji Tahmin Eden Yazılım
New Scientist'te Savunma İleri Araştırma Projeleri Örgütü'nün (DARPA)(*) (darpa.mil; ing.)strateji temelli bir oyunda, geçmişteki davranışlarınıza bakarak bir sonraki hareketinizi tahmin eden bir yazılım için patent başvurusunda (uspto.gov; ing.)bulunduğunu bildiren bir makale (newscientist.com; ing.) yayınlandı. DARPA, fikri araştırması için bilimadamı H. van Dyke Parunak önderliğindeki projeye mali katkı sağlıyor.
Yapay zeka uzmanları bu konuya bir insanın (yapay zeka jargonuyla ing. agent, Türkçe'de denek demek uygun olabilir) iç durumunun inançları, arzuları ve amaçlarıyla tanımlanabileceğini varsayarak yaklaşıyor. Deneğin eylemlerini bunlar belirlediğine göre, bu bilgiyi kullanarak, deneğin gelecekteki eylemlerini kestirmek mümkün olabilir.
Parunak, gelecekteki davranışları kestirmede bu fikirleri makul bir başarı oranıyla kullandığını iddia ediyor. Parunak, benzeşiminin gerçek zamanlı kestirimler yaparak göreceli olarak karmaşık ortamlarda çalıştığını söylüyor.
Konu fazlasıyla ilginç zira hükümetlerden, istihbarat kuruluşlarına (bir ülkede nasıl karışıklık çıkartabiliriz veya hükümeti nasıl devirebiliriz), ticari şirketlerden, reklam ajanslarına (kırmızı çorap yapsak, en iyi nerelerde satarız veya reklamda hangi öğeleri kullanırsak x, y, z gruplarında etkili oluruz) herkesin ilgisini çektiği için bu tür projeler pek para sıkıntısı çekmiyor. Elde analiz için yeterince veri olduğuna göre (internette ziyaret ettiğiniz sayfalar, neleri aradığınız, vb şeylerle profilinizin çıkarılması mümkün ve zaten çıkarılıyor. Bilgi işleme gücünün sürekli artması da bu verileri gerçek zamanlı kullanmayı olanaklı hale getiriyor.Şu anda belki de bu sistemin, en azından Türkiye gibi ülkeler için, istatistiksel anlamda cazip olmamasının sebebi internet erişiminin yeterince yaygın olmamasından dolayı örneklemin önyargılı olması. Siyasi kestirimler için, tabii. Tüketim açısından bir sorun yok zira internet erişimi paranız olduğunun ve tükettiğinizin de kaba bir göstergesi. Erişemeyenlerin ticari olarak şu anda bir önemi yok çünkü onlar yalnız ekmek, peynir alıyor, dolayısıyla ihmal edilebilirler. Gelişmiş ülkelerdeyse her iki açıdan da bir sorun yok. Benzeri sistemler, daha ilkel şekilde de olsa, kamuoyu oluşturmak ve mal veya hizmet satmak ve pazarlamak için kullanılıyor.
(*) Defense Advanced Research Projects Agency, İnternet'in yaratılmasında büyük rol oynayan kuruluş.
Yapay zeka uzmanları bu konuya bir insanın (yapay zeka jargonuyla ing. agent, Türkçe'de denek demek uygun olabilir) iç durumunun inançları, arzuları ve amaçlarıyla tanımlanabileceğini varsayarak yaklaşıyor. Deneğin eylemlerini bunlar belirlediğine göre, bu bilgiyi kullanarak, deneğin gelecekteki eylemlerini kestirmek mümkün olabilir.
Parunak, gelecekteki davranışları kestirmede bu fikirleri makul bir başarı oranıyla kullandığını iddia ediyor. Parunak, benzeşiminin gerçek zamanlı kestirimler yaparak göreceli olarak karmaşık ortamlarda çalıştığını söylüyor.
Konu fazlasıyla ilginç zira hükümetlerden, istihbarat kuruluşlarına (bir ülkede nasıl karışıklık çıkartabiliriz veya hükümeti nasıl devirebiliriz), ticari şirketlerden, reklam ajanslarına (kırmızı çorap yapsak, en iyi nerelerde satarız veya reklamda hangi öğeleri kullanırsak x, y, z gruplarında etkili oluruz) herkesin ilgisini çektiği için bu tür projeler pek para sıkıntısı çekmiyor. Elde analiz için yeterince veri olduğuna göre (internette ziyaret ettiğiniz sayfalar, neleri aradığınız, vb şeylerle profilinizin çıkarılması mümkün ve zaten çıkarılıyor. Bilgi işleme gücünün sürekli artması da bu verileri gerçek zamanlı kullanmayı olanaklı hale getiriyor.Şu anda belki de bu sistemin, en azından Türkiye gibi ülkeler için, istatistiksel anlamda cazip olmamasının sebebi internet erişiminin yeterince yaygın olmamasından dolayı örneklemin önyargılı olması. Siyasi kestirimler için, tabii. Tüketim açısından bir sorun yok zira internet erişimi paranız olduğunun ve tükettiğinizin de kaba bir göstergesi. Erişemeyenlerin ticari olarak şu anda bir önemi yok çünkü onlar yalnız ekmek, peynir alıyor, dolayısıyla ihmal edilebilirler. Gelişmiş ülkelerdeyse her iki açıdan da bir sorun yok. Benzeri sistemler, daha ilkel şekilde de olsa, kamuoyu oluşturmak ve mal veya hizmet satmak ve pazarlamak için kullanılıyor.
(*) Defense Advanced Research Projects Agency, İnternet'in yaratılmasında büyük rol oynayan kuruluş.
Yorumlar
Yorum Gönder